Montfortanen

Menig lezer zal bij het zien van deze kop denken: wat zijn dat? De montfortanen vormden een congregatie en zijn heel belangrijk geweest in de geschiedenis van het Heuvelland. Zij werden ‘de Franse paters’ of ‘de paters van Schimmert’ genoemd. Hun school in Schimmert bood twee generaties lang veel families in het Hevelland een bijzondere kans op goed onderwijs.

De congregatie is vernoemd naar de priester Louis-Marie Grignion de Montfort (1673–1716), geboren in een klein dorp in de Franse Bretagne. Hij wordt slechts 47 jaar.

Na zijn vroege dood stichten enkele van zijn volgers de congregatie.

Omdat de Franse regering de invloed van de Kerk in het onderwijs wil inperken,wordt het voor de montfortanen steeds moeilijker om hun werk in Franrijk voort te zetten. Zij worden hun gebouw uitgezet en zoeken een veilig heenkomen in het buitenland en dat wordt Schimmert waar ze in 1881 aankomen. Daar beginnen zij een middelbare-schoolinternaat, genaamd ‘de Apostolische School Sainte Marie’.

Tegenover dat gebouw ligt het internaat van de vrouwelijke tak, ‘De Dochters der Wijsheid’.

De lessen in Schimmert worden in het begin alleen in het Frans gegeven en er is gebarentaal nodig om dingen uit te leggen. De leerlingen moeten de hele dag Frans spreken. Wie de fout maakt een Nederlands woord te gebruiken, moet zijn naam in een boekje schrijven (‘Le petit cahier de Hollandais’), als iemand anders in de fout gaat dan krijgt die vervolgens het boekje. Wie het boekje aan het eind van de dag heeft, krijgt een straf. Welke, is niet meer te achterhalen.

Van de honderden kinderen uit het Heuvelland die de jongensschool tussen 1885 en 1960 hebben bezocht, wordt een flink deel priester en vaak ookmissionaris. Deze missionarissen zwerven later over de hele wereld uit om te werken in Nederlands-Indië/Indonesië, Malawi, Mozambique, Congo en IJsland. Sommigen keren nooit naar hun vaderland terug, zoals twee Gulpenaren, Pater Boormans, die wordt vermoord in Mozambique, en pater Hacking, die in IJsland aan leukemie overlijdt.

Vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw, de jaren van de ontkerkelijking, krimpt de congregatie wereldwijd. Het aantal nieuwe aanmeldingen voor de school in Schimmert neemt drastisch af en in 1973 wordt de school opgeheven. De Nederlandse provincie, die eerder zo’n driehonderd leden telde, is nu gereduceerd tot enkele tientallen mannen, merendeels zeer bejaard.

Deel dit bericht

Pierre Hupperts

Auteur ‘Het dorp en mijn familie. Gulpen en de familie Hupperts 1810-2010’.

Gerelateerd

Opera Meilief van Gulpen

In 1896 werd bekend dat de componist Martin Bouman uit Gouda een opera ging schrijven getiteld Meilief van Gulpen. Het verhaal was gebaseerd op een

Lees meer »

Liever België

Krantenberichten over de gemeente Gulpen-Wittem zijn tot 1830 schaars. Dat verandert opeens door de Belgische opstand van augustus 1830 wanneer met name Gulpen in het

Lees meer »